Tất tần tật về các loại nút chai rượu vang

Vì sao rượu vang lại cần nút?

Tất nhiên câu trả lời sẽ là để bịt kín miệng chai rượu vang. Nút chai có tác dụng hạn chế sự sự xâm nhập của oxy và vi khuẩn, giúp rượu vang giữ được hương vị và chất lượng trong thời gian dài.

Thực tế tất cả nắp chai đều có ít nhất một lượng nhỏ oxy đi vào. Mỗi loại nút chai với vật liệu khác nhau sẽ có một độ kín nhất định. Một nút chai điển hình sẽ cung cấp khoảng 1mg oxy mỗi năm. Nghe có vẻ ít, nhưng sau 2 hoặc 3 năm, số lượng tích lũy có thể sẽ đủ phá vỡ các sulfit mà các nhà sản xuất rượu thêm vào để bảo vệ rượu khỏi quá trình oxy hóa.

Có 3 loại nút chai chính: nút chai tự nhiên – nút chai kỹ thuật (làm từ các hạt gỗ ép để giảm chi phí sản xuất), nắp vặn và nút chai tổng hợp. Các loại nút chai tự nhiên đã xuất hiện cách đây khoảng 250 năm, thay thế cho các loại giẻ lau tẩm dầu và phích cắm bằng gỗ trước đây. Cho đến ngày nay, nút chai tự nhiên là lựa chọn duy nhất để cho ra loại rượu vang chất lượng.

 

12 loại nút chai vang có thể bạn chưa biết

Nút chai tự nhiên (Natural Cork)

Nút chai tự nhiên (hay nút bần) được sản xuất từ vỏ cây sồi sau mỗi 7-10 năm trong suốt vòng đời. Hình trụ của nút chai được cắt từ vỏ ngoài vào bên trong của cây. Với tuổi thọ lên đến 200 năm, một cây sồi có thể cung cấp nút đây cho hàng ngàn chai vang.

Nút chai từ vỏ cây bần có cấu trúc xốp, đàn hồi tốt, giúp ngăn chặn sự xâm nhập của oxy và vi khuẩn, đồng thời cho phép rượu vang "thở" một cách tự nhiên, mùi thơm và hương vị không bị biến chất nhờ vào khoảng trống giữa các xớ vô cùng nhỏ.

Nút bần là sản phẩm tự nhiên và đa dạng, độ xốp từ đó cũng khác nhau, ảnh hưởng đến tốc độ không khí tác động đến rượu vang.

Vỏ cây sồi được thu hoạch từ thân cây sồi, sau đó được ngâm trong nước để loại bỏ các tạp chất. Chúng sẽ được cắt thành các miếng hình trụ, sau đó được ép thành hình dạng của nút chai.

Nút chai tự nhiên là loại nút chai có khả năng bảo quản rượu vang tốt nhất và thân thiện với môi trường khi được tái chế hoặc có thể phân hủy sinh học.

 

Nút gỗ ép (Agglomerate Cork)

Nút gỗ ép được làm từ các mảnh gỗ, bụi gỗ đã qua xử lý kết hợp với các hạt vụn còn sót lại từ nút chai tự nhiên bằng chất kết dính. Các mảnh gỗ được cắt nhỏ thành kích thước phù hợp, sau đó được trộn với chất kết dính và ép thành hình dạng của nút chai. Nút gỗ ép là loại nút chai có giá thành rẻ, dễ sản xuất và có thể tái chế. Tuy nhiên, nút gỗ ép có khả năng bảo quản rượu vang kém hơn nút chai tự nhiên và thường được sử dụng cho các loại rượu vang có chi phí thấp, không cần bảo quản lâu dài. Nút gỗ ép cần được bảo quản ở nơi khô ráo, thoáng mát để tránh bị mốc.

 

Nút cao su tổng hợp (Synthetic Cork)

Nút chai tự nhiên thường có giá thành cao và dễ bị nhiễm độc nếu không được bảo quản đúng cách. Hợp chất hóa học 2,4,6-trichloroanisole, hay TCA thường ảnh hưởng đến các vật liệu có nguồn gốc từ gỗ trong quá trình chế biến nút chai, khi clo tiếp xúc với một số loại nấm. Hợp chất có thể tạo ra mùi tầng hầm ẩm mốc, mùi thùng carton ẩm ướt trong rượu vang. Ngày nay, một số nhà sản xuất vang đã tìm đến Nút cao su tổng hợp như một giải pháp có thể thay thế và hạn chế tình trạng nhiễm độc này, cũng như giảm chi phí sản xuất.

Nút cao su tổng hợp được làm từ nhựa tổng hợp, thường là polyetylen hoặc polyvinyl chloride (PVC), vật liệu dễ uốn và nấu chảy, có thể được sản xuất với độ xốp tương tự nút chai tự nhiên. Các hạt nhựa được trộn đều với chất kết dính và ép thành hình dạng của nút chai. Nút cao su tổng hợp được phát triển lần đầu tiên vào những năm 1960. Nút cao su tổng hợp có thể được xử lý để tạo ra các đặc tính mong muốn, chẳng hạn như khả năng chống thấm nước hoặc chống oxy hóa. So với nút chai tự nhiên, nút chai bằng cao su tổng hợp cũng khó vỡ hơn, dễ bảo quản và tuổi thọ cao hơn.

Tuy nhiên, nút cao su tổng hợp có xu hướng khó mở và một số loại gần như không thể đặt lại vào chai sau khi mở.

 

Nút đậy bằng ngô (Corn Cork)

Nút đậy bằng ngô, hay nút đậy ngô hữu cơ ra đời để giải quyết vấn đề mùi mốc trong rượu vang bằng việc loại bỏ TCA. Nó cũng làm giảm sự khác biệt về chất lượng giữa các chai trong cùng một lô bằng cách giữ cân bằng oxy bên trong mỗi chai.

Loại nút đậy này được cấu tạo từ nhựa Bioplastic có nguồn gốc từ tinh bột ngô. Đầu nút được làm từ nhựa TPE có khả năng chống oxi hóa và chịu hóa chất tốt. Theo một cách khác, chúng ta có thể nói nó khá thân thiện với môi trường. Loại nút đậy này còn đặc biệt khi có thể được sản xuất theo yêu cầu về màu sắc, thương hiệu riêng.

Có thể kể đến một trong những công ty đi đầu xu hướng trong sản xuất nút đậy bằng ngô là Ardea Seal của Pháp.

 

Nút bần có nắp (Capped Cork)

Nút bần có nắp được phát triển lần đầu tiên vào những năm 1990. Nút bần có nắp được làm từ nút bần tự nhiên và từ nhiều loại kim loại hoặc nhựa khác nhau, bao gồm thép không gỉ, nhôm và nhựa. Nắp kim loại hoặc nhựa được gắn vào nút bần bằng chất kết dính.

Nút bần có nắp thường được sử dụng cho các loại rượu vang cao cấp, cần bảo quản lâu dài. Nút bần có nắp là loại nút chai có khả năng bảo quản rượu vang tương đương với nút chai tự nhiên và không bị mốc. Tuy nhiên, loại nút chai này có giá thành cao hơn nút chai tự nhiên.

Các thương hiệu nút bần có nắp có thể kể đến như:

• Cork Seal: Là thương hiệu nút bần có nắp phổ biến nhất hiện nay.
• Nomacorc: Là thương hiệu nút bần có nắp được sản xuất bởi công ty Nomacorc của Bồ Đào Nha.
• Stelvin: Là thương hiệu nút bần có nắp được sản xuất bởi công ty Stelvin International của Pháp.

 

Nút bần xoắn (Helix Cork)

Nút bần xoắn là loại nút chai tự nhiên với các đường xoắn được thiết kế quanh thân. Nút bần xoắn mang những đặc điểm của nút bần tự nhiên nhưng lại dễ sử dụng hơn nhờ các đường xoắn giúp nút chai dễ dàng được tháo ra. Nút bần xoắn là loại nút chai có khả năng bảo quản rượu vang tương đương với nút chai tự nhiên và dễ dàng mở nắp. Tuy nhiên, loại nút chai này có giá thành cao hơn nút chai tự nhiên.

Các thương hiệu nút bần xoắn có thể kể đến như:

• Nomacorc: Là thương hiệu nút bần xoắn phổ biến nhất hiện nay.
• Stelvin: Là thương hiệu nút bần xoắn được sản xuất bởi công ty Stelvin International của Pháp.
• Pechiney Vinclosures: Là thương hiệu nút bần xoắn được sản xuất bởi công ty Pechiney Vinclosures của Pháp.

 

Nút bần đóng kín (Hermetic corks)

Nút bần đóng kín được làm từ nhiều chất liệu khác nhau, bao gồm kim loại hoặc nhựa có thêm gỗ và thậm chí cả silicone. Các chất liệu này được kết hợp với nhau để tạo ra một nút chai có khả năng ngăn chặn sự xâm nhập của oxy và vi khuẩn. Nút bần kín có khả năng bảo quản rượu vang tốt hơn nút chai tổng hợp, nhưng không tốt bằng nút chai tự nhiên. Tuy nhiên, loại nút chai này có giá thành cao hơn nút chai tổng hợp.

 

Nút chai hình nấm (Mushroom Cork)

Nút chai hình nấm là loại nút chai được sử dụng cho các loại rượu vang sủi, có áp suất trong chai cao hơn nhiều so với rượu vang thông thường. Nút chai vang nổ có cấu tạo đặc biệt để có thể chịu được áp suất cao và giúp rượu vang không bị rò rỉ ra ngoài. Nút chai vang nổ có cấu tạo gồm hai phần chính là nút chai và dây thép. Nút chai được làm từ gỗ, nhựa hoặc thủy tinh, có hình dạng giống như chiếc nấm. Dây thép được quấn quanh nút chai để cố định và giúp nút chai không bị bật ra ngoài. Nút chai vang nổ thường được sử dụng cho các loại rượu vang sủi như Champagne, Cava, Prosecco, Sparkling.

Nắp vặn (Screw cap)

Trong những năm gần đây, nắp vặn dần trở thành một lựa chọn phổ biến trên thị trường vang nhờ vào những tinh năng hữu ích như cho phép rượu vang ít hoặc không tiếp xúc với oxy, giúp duy trì các đặc tính ban đầu của rượu và bảo vệ rượu khỏi quá trình oxy hóa. Nắp vặn có cấu tạo gồm hai phần chính là nắp và ren. Nắp được làm từ nhựa hoặc kim loại, có hình dạng giống như một chiếc cốc. Ren được làm từ nhựa hoặc kim loại, được gắn vào cổ chai. Loại nút chai này phù hợp cho các loại rượu vang như Sauvignon Blanc. Đối với rượu vang lâu năm và phát triển theo thời gian, đây không phải một lựa chọn tuyệt vời.

 

Nút vương miệng (Crown caps)

Nút chai vương miện là loại nút chai được sử dụng để đóng chai bia, nước giải khát và các loại chất lỏng khác. Nút chai vương miện có cấu tạo đơn giản, bao gồm một vòng kim loại có ren được vặn vào cổ chai. Vòng kim loại được làm từ kim loại, có hình dạng giống như một chiếc vương miện. Ren được làm từ kim loại, được gắn vào cổ chai. Với rượu vang, dạng nắp này sẽ phổ biến với dòng vang sủi bọt, vang nổ. Nắp vương miện cung cấp khả năng lưu trữ rượu phù hợp nhưng chúng không thể tái sử dụng.

Zork

Nút Zork là sự kết hợp giữa nút bần và nắp vặn, chúng có cấu tạo gồm ba phần chính là:

-        Nút nhựa: Là phần chính của nút Zork, được làm từ nhựa Polymer. Nút nhựa có hình dạng giống như một chiếc cốc, có một lỗ nhỏ ở giữa để rượu vang có thể chảy ra ngoài.

-        Thanh chắn bằng giấy bạc: Là phần được lót bên trong nút nhựa, có tác dụng ngăn chặn sự xâm nhập của oxy và vi khuẩn.

-        Thanh kéo: Là phần được gắn vào nút nhựa, dùng để kéo nút Zork ra khỏi chai.

Ưu điểm đặc biệt của Zork chính là giúp bạn mở nắp dễ dàng mà không cần đến đồ khui và sau khi mở có thể tái sử dụng. Tuy nhiên, chúng lại có giá thành cao hơn nút bần và theo một số nhận định, chúng cũng có khả năng bảo quản rượu vang tốt hơn.

Vinoseal/Vinolok

Vinoseal/Vinolok là loại nút chai được làm từ thủy tinh, có hình dạng giống như một chiếc nấm. Nút chai được gắn vào cổ chai bằng một vòng đệm cao su có tác dụng ngăn chặn sự xâm nhập của oxy và vi khuẩn. Những nút đóng này mang lại cho chai rượu vang vẻ ngoài thanh lịch hơn và có thể được tái sử dụng. Tuy nhiên, do chi phí cao và không hiệu quả đối với rượu vang lâu năm, dạng nút này không hữu ích bằng một số lựa chọn thay thế khác.

 

Trên thị trường hiện nay có nhiều loại nút chai khác nhau, mỗi loại có những ưu điểm và nhược điểm riêng. Tuy nhiên, nút bần tự nhiên vẫn là lựa chọn phổ biến nhất. Nút bần tự nhiên có khả năng bảo quản rượu vang tốt, có thể tái sử dụng và thân thiện với môi trường.

Hãy cùng điểm danh xem những chai rượu vang nhà bạn đang sở hữu loại nút nào và đón chờ những tips tái chế nút bần mà J’De sẽ chia sẻ trong kỳ sau bạn nhé!